Nieuwsarchief mei, 2024
22 mei 2024
Siertelers toegetreden tot Biohuis
De Bioraad van Biohuis heeft unaniem besloten de op 5 maart opgerichte vereniging Biologische Sierteelt Nederland (BSN) toe te laten tot de Bioraad. Pipie Smits van Oyen na de stemronde: “We heten jullie van harte welkom bij het Biohuis en zijn blij met de siertelers als één van onze dragende organisaties.”
De biologische siertelersvereniging behartigt de belangen van tientallen telers van snijbloemen, bloembollen en vaste planten. Martin Heutink van Kwekerij Bloemrijk en bestuurslid van de BSN: “We hebben ons verenigd om elkaar laagdrempelig te vinden en te versterken om zo een eigen en onafhankelijk geluid te laten horen. We zijn aanspreekpunt en zetten ons in de praktijk in voor de gezamenlijke belangenbehartiging richting overheid, grote marktpartijen en onderwijs en voor kennisuitwisseling, logistiek en ontmoeting binnen de verschillende teelten. Wij haken graag aan bij het Biohuis om elkaar te versterken in de belangenbehartiging en zien uit naar een bloeiende samenwerking.” Voor meer informatie zie de website.
‘Biodiversity is the ace on our sleeve’ – ‘Biodiversiteit is onze troef in handen’
Gerdine Kaptijn, projectleider GLB van Bionext, woonde begin mei voor Biohuis de IGOF in Zürich bij om de Nederlandse situatie en vragen in te brengen. IGOF is het internationaal overleg tussen verenigingen van biologische boeren uit alle lidstaten van Europa. Gerdine schreef onderstaande impressie van het overleg.
“Eens per jaar ontmoeten we elkaar. Dit jaar in Zwitserland. Cedric Guillod, wijnboer en bestuurder van BioSuisse en dit jaar de organisator, heet ons welkom bij de avondmaaltijd. Het gesprek gaat gelijk over het weer. Overal in Europa is het seizoen laat begonnen en de winter is erg nat geweest. We praten ook over arbeidsmigratie, hoe Finland (pragmatisch) omgaat met Russische dreiging en dat veel Nederlandse boeren zijn vertrokken naar Zweden.
De volgende ochtend is het vroeg op. De vergadering vindt plaats bij FiBL, het biologische onderzoeksinstituut van Zwitserland waar ik in 2016 ook stage liep. Het is indrukwekkend om de modernisering van het onderzoek en de huidige schaal te zien. Ik neem een folder mee over het houden van ongecastreerde vleesvarkens omdat ik weet dat de Nederlandse sector zich hiermee bezighoudt. Voorzitter Hans Bartelme van Naturland (Duitsland) opent de IGOF. Eenmaal om de tafel krijgen we een presentatie over het private biologisch keurmerk van Zwitserland, BioSuisse. De eisen voor het keurmerk zijn vastgesteld door de boeren en ondernemers in de keten via een soort ledenraad. Die inspraak wordt als een groot voordeel ervaren.
Boeren betrekken
We bespreken ook hoe we binnen IGOF meer boeren kunnen betrekken. Het is al lange tijd zo dat de personen die de vergadering bijwonen een beleidsachtige functie hebben, en lang niet altijd zelf boer zijn. Obstakels die genoemd en gedeeld worden zijn de taalbarrière, het moment in het jaar waarop de vergadering plaatsvindt en relevantie van de onderwerpen op de agenda. Ik doe de suggestie om vooraf vragen die leven bij boeren op te halen en daar enkele van te bespreken tijdens IGOF. Andere ideeën zijn om de fysieke meeting naar de winter te verplaatsen. Vervolgens is er een verkiezing van de leden van de stuurgroep van IGOF. Eén van de kandidaten, Michael Kierkegaard uit Denemarken, wordt het vuur aan de schenen gelegd over het standpunt van Organic Denmark over GMO. Mijn indruk na de verkiezing is dat de stuurgroep de IGOF goed vertegenwoordigt, met leden uit alle hoeken van de EU en met diverse visies op de toekomst van biologisch.
GLB
Het belangrijkste agendapunt is de toekomst van het gemeenschappelijk landbouwbeleid. Als IGOF ontwikkelen we een gezamenlijke visie op het GLB vanuit de biologische sector in Europa. Er liggen een aantal ideeën op tafel. Een belangrijk voorstel is om de basispremie per hectare te vervangen door een basisinkomen per boer. De ecoregeling blijft wel gebaseerd op hectares. Het argument is dat een basisinkomen eerlijker zou zijn, en dat je arbeid beloont in plaats van grootschaligheid. Vanuit Nederland gedacht is het gemiddeld genomen niet gunstig, en ook vanuit andere lidstaten zijn er veel kritische vragen. Bijvoorbeeld waar je het basisinkomen op baseert en hoe je het vaststelt. Ook voelt het voor een aantal lidstaten als een bijstandsuitkering, die je zou krijgen omdat je boer bent, niet om wat je doet.
Een ander discussiepunt is of biologisch apart erkend moet worden als duurzaam bedrijfssysteem en op basis daarvan automatisch de hoogste beloning moet krijgen. Mijn Finse collega benoemt dat biologisch zeker die meerwaarde heeft: ‘Biodiversity is the ace on our sleeve’, wat je kan vertalen in dat wij biodiversiteit als belangrijkste troef in handen hebben. De visie van IGOF blijkt in lijn met het Nederlandse model zoals wij dat nu hebben. Biologisch krijgt een basispremie + automatisch de hoogste beloning uit eco-regeling. Daarbij kun je dan nog extra geld krijgen via agrarisch natuur- en landschapsbeheer. Ik word daarom gevraagd door de Duitse collega’s om op een later moment meer toe te lichten over het Nederlandse model, en hoe dat ons wel/niet bevalt. Op basis van de discussie wordt de visie aangepast en later dit jaar, online, verder met ons besproken. Terwijl we de dag afsluiten met een heerlijk biologisch en veganistisch diner praten we over bedrijfsopvolging, grondprijzen, kringlooplandbouw en de voor- en nadelen van een eigen keurmerk zoals BioSuisse.
Excursie
Op vrijdag reizen we met de leden van IGOF langs een aantal bedrijven om de biologische landbouw in de praktijk met elkaar te bespreken. De eerste stop is een typisch Zwitsers melkveebedrijf. Tot mijn verbazing vertelt de jonge boer dat hij in de zomer een aantal weken met zijn gezin op vakantie gaat. Vanaf juni tot september staat zijn melkvee op de berg en is het melken uitbesteed.
Verder hebben we het over dierenwelzijn – de kalf-bij-koe-discussie speelt overal – en klimaatverandering. Ook hier worden de zomers droger en de winters natter.
Wijngaard
Voor de lunch rijden we naar een bio-dynamische wijngaard. Een enthousiaste wijnboer vertelt ons over zijn overtuiging dat je druivensoorten op de plek moet telen waar ze vandaan komen, hoe oude rassen op zijn bedrijf tot hun recht komen en over ongefilterde wijn. In dezelfde adem door zegt hij dat koper- en zwavelgebruik noodzakelijk is voor de druiventeelt. Uiteraard praten we daar over door. De vertegenwoordigers van de andere aanwezige wijnlanden – Spanje, Portugal, Frankrijk en Duitsland – vertellen hoe zij ermee omgaan. De discussie blijft ingewikkeld, is mijn conclusie. We sluiten de IGOF af met een lunch op het wijnlandgoed, met veel brood, kaas, vlees en natuurlijk wijn!
Die vrijdagavond stap ik moe en voldaan in de nachttrein terug richting Nederland. Ik ben tevreden met hoe de vergadering is verlopen: ik heb mijn vragen kunnen stellen aan collega’s en ook veel over de Nederlandse sector kunnen delen. Er is ook veel gelachen en ik heb afspraken gemaakt om op later moment nog wat zaken één op één uit te wisselen. Op mijn telefoon zie ik de foto’s langskomen van het thuisfront. Ook daar is veel werk verzet want de aardappels zijn gepoot.
En zo is de kring weer rond: via IGOF kunnen we op EU niveau invloed uitoefenen op het beleid dat uiteindelijk op het boerenerf landt.”
16 mei 2024‘Zorg dat beleid aansluit op biologische landbouwpraktijk’
Reactie Biohuis op Hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB
Biohuis is er content mee dat de vakkennis en het ondernemerschap van boeren en tuinders in het Hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB erkend wordt en boeren ruimte krijgen te doen wat in de praktijk werkt. Tegelijkertijd maakt Biohuis zich zorgen dat het nieuwe Kabinet vooral aandacht heeft voor acute problemen en onvoldoende voor duurzame verdienmodellen zoals biologische landbouw. De Nederlandse voedselketen moet en kan oplossingen bieden voor de biodiversiteit, waterkwaliteit en klimaatadaptatie. Pipie Smits van Oyen, voorzitter Biohuis: “Boeren in Nederland hebben een stabiel perspectief nodig naar én voorbij 2040. Biologische landbouw is een van deze perspectieven, ook voor landbouwinclusieve natuur.”
Biologische boeren werken extensief en zijn vaak ook actief in en nabij Natura2000 gebieden. Voor een gebiedsgerichte aanpak is biologisch als zelfstandig systeem een aantrekkelijke vorm van natuurinclusieve landbouw. Smits van Oyen: “We creëren een gezonde en biodiverse leefomgeving met een goed verdienmodel voor jonge, bestaande en toekomstige boeren. Samen met boeren, burgers en bedrijven willen we bouwen aan vertrouwen in biologisch vakmanschap.”
Afrekenbare stoffenbalans
Biohuis kijkt uit naar de aangekondigde ‘afrekenbare stoffenbalans’ om te kunnen laten zien welke stoffen een (biologische) boer aan- en afvoert. Deze is nodig om de resultaten van het circulaire biologische systeem op bedrijfsniveau aan te tonen. Pipie Smits van Oyen: “We zijn er voorstander van minder afgerekend te worden op modelberekeningen van de overheid, maar juist op bedrijfsniveau resultaten te kunnen laten zien. We denken graag mee zodat deze voor biologische boeren praktisch uitvoerbaar en juridisch houdbaar wordt. Een dergelijk systeem dat managementinnovatie borgt hebben wij de afgelopen jaren gemist.”
Handen uit de mouwen
Het Biohuis constateert dat het ‘Transitiefonds landelijk gebied en natuur’ wordt geschrapt. “We gaan ervanuit dat toegezegde middelen voor het Nederlandse Actieplan voor groei van biologische productie en consumptie worden behouden en wanneer nodig wordt uitgebreid met een meerjarige investering. We staan klaar om de handen uit de mouwen te steken en om geregeld te overleggen met de nieuwe Minister om te zorgen dat het beleid aansluit bij de biologische landbouwpraktijk. We werken graag samen aan oplossingen en uitwerkingen van dit Hoofdlijnenakkoord.”
8 mei 2024
‘Elkaar helpen bij marktontwikkeling bio en afstemming met retailers’
Hoe bereiden we onze biologische sectoren voor op groei van biologische consumptie? Hoe kunnen we elkaar helpen? Om de groei van biologische consumptie de stimuleren, start de rijksoverheid in juni een langdurige consumentencampagne. Ook zijn grote supermarkten door Questionmark uitgedaagd om een groeidoelstelling voor de inkoop van bio te formuleren. Wanneer de vraag toeneemt is de volgende stap het aanbod hierop verantwoord af te stemmen.
De Werkgroep Markt van Biohuis komt tweewekelijks bijeen om de aanpak handen en voeten te geven. Voorlopers hebben uit naam van Biohuis in het land goed werk verricht. Digni van den Dries ging op stap, samen met Jaap Korteweg en Alex van Hootegem: ‘We kregen mandaat om te praten met supermarkten, ngo’s en andere partijen. En, tjonge, daar zit boven verwachting voortgang in. Plus vervangt zuivel, aardappelen, peen en uien en biedt deze nu biologisch aan voor dezelfde standaardprijs. Lidl heeft weliswaar een klein percentage bio maar heeft ambitieuze plannen op AGF-gebied. Zij zoeken wel eerst zekerheid bij de inkoop.’ Willem Groenenberg, voorzitter van de werkgroep: ‘We spelen als biologische sector in op de ambitie van de rijksoverheid en de grote supermarkten en werken aan zekerheden voor de sector.’
Zuivel ook op stoom
Verschillende biologische sectoren zijn al op stoom. De biologische zuivel is daar één van. De Regiegroep Opschaling Biologische Zuivel en Rundvlees werkt met alle benodigde stakeholders aan een forse ambitie zoals die door de biologische zuivelondernemingen is opgesteld. Groenenberg: ‘Iedere sector zit anders in elkaar, er is geen blauwdruk, maar we enthousiasmeren andere sectoren zoals fruit, pluimvee en de vleessectoren om ook van wal te komen.’
Uitnodiging
Laurens Nuijten, directeur van Biohuis: ‘We reiken de hand uit naar onze sectoren en dragende organisaties, bieden ons netwerk aan en kunnen expertise helpen organiseren. We merken dat enkele sectoren wel willen en voor ontwikkeling in hun keten ondersteuning en een plan nodig hebben. Een voorbeeld is de varkenssector.’ Jeroen Neimeijer, bestuurslid Biohuis en voorzitter van de Vereniging Biologische Varkenshouders: ‘Onze leden hebben de bereidheid uitgesproken om stappen te zetten. We gaan expertise inschakelen voor een goed plan.’ Nuijten: ‘Zo zetten we steeds een stap. Binnenkort bespreken we dit ook in de Bioraad. We hebben een verbindende rol en nodigen iedereen uit contact op te nemen als er initiatieven zijn om de markt verder te ontwikkelen.’
Wordt vervolgd!
